Dziesięć przykazań Bożych (21.10.2012)

1. Niemal na każdym kroku spotykamy się z nakazami i zakazami. Pochodzą one od rodziców, nauczycieli, przełożonych. Zapisane są w różnych kodeksach, np. drogowym, karnym i innych. Formułuje je również medycyna i higiena. Do różnego rodzaju urządzeń technicznych załączone są instrukcje, zawierające polecenia i wskazania, jak je właściwie i bezpiecznie wykorzystać. Bóg w swojej miłości dał człowiekowi kodeks postępowania – Dekalog, dziesięć przykazań. Jest on drogą do osiągnięcia życia wiecznego.

2. Katechizm Kościoła Katolickiego uczy: „Dziesięć przykazań, będąc wyrazem podstawowych obowiązków człowieka względem Boga i względem bliźniego, objawia w swojej istotnej treści poważne zobowiązania. Są one zasadniczo niezmienne i obowiązują zawsze i wszędzie. Nikt nie może od nich dyspensować. Dziesięć przykazań wyrył Bóg w sercu człowieka” (KKK 2072).

3. Klemens Aleksandryjski (150-215) jako pierwszy z ojców Kościoła na określenie dziesięciu przykazań użył słowa „dekalog”. Dekalog (z języka greckiego: deka = dziesięć, logos = słowo) to dziesięć słów; nazwa dziesięciu przykazań przekazanych przez Boga Mojżeszowi na górze Synaj (por. Wj 20,1-17; Pwt 5,3-21). Biblia używa jeszcze takich nazw jak: „świadectwo” (Wj 16,34), „tablice świadectwa” (Wj 31,18); „tablice przymierza” (Pwt 9,9). W Księdze Wyjścia czytamy, że te przykazania zostały spisane „palcem Bożym” (Wj 31,18) na dwóch kamiennych tablicach. Na pierwszej tablicy są przykazania dotyczące obowiązków wobec Boga, uznania Jego prawdziwości i jedyności. Druga tablica zawiera siedem następnych przykazań, określających normy współżycia społecznego, a więc cześć dla rodziców i relacje do innych ludzi.

W Nowym Testamencie Chrystus potwierdził obowiązującą moc Dekalogu. Ukazał jednak głębszy jego sens, mieszcząc niejako wszystkie dziesięć przykazań w jednym ogólnym przykazaniu miłości. Młodzieńcowi, który Go pytał, co dobrego ma czynić, by otrzymać życie wieczne, powiedział: „Jeśli chcesz osiągnąć życie, zachowuj przykazania” – nie zabijaj, nie cudzołóż, nie kradnij, nie zeznawaj fałszywie, czcij ojca i matkę. W końcu Jezus streszcza te przykazania w sposób pozytywny: „miłuj swego bliźniego jak siebie samego” (Mt 19,16-19). W myśl nauki Chrystusa zachowywanie przykazań jest wynikiem miłości do Boga i do człowieka, jej wyrazem. Dlatego też zachowywanie przykazań wobec Boga przy równoczesnym zaniedbywaniu obowiązków względem bliźniego jest zaprzeczeniem miłości do Boga, który ukochał człowieka i nakazał go miłować.
Dekalog jako objawione przez Boga prawo, które zarazem Bóg wyrył w sercu każdego człowieka w formie zasad prawa naturalnego i które człowiek może poznać za pomocą swojego rozumu, mówi o podstawowych, niezmiennych oraz obowiązujących zawsze i wszystkich ludzi powinnościach człowieka wobec Boga i bliźniego.

„Od tych dziesięciu prostych słów – mówił Ojciec Święty Jan Paweł II w Koszalinie 1 czerwca 1991 r. – zależy przyszłość człowieka i społeczeństwa. Przyszłość narodu, państwa, Europy, świata. Proszę was, rodacy, abyście nie pozwolili rozbić tego naczynia, które zawiera Bożą prawdę i Boże prawo! Proszę, abyście nie pozwolili go zniszczyć. Abyście sklejali je z powrotem, jeśli pękło”.
Czy jestem świadom, że przykazania są wyrazem ojcowskiej troski Boga o mnie, o bliźnich? Jak wyrażam Bogu wdzięczność za ten dar?