Krzywoprzysięstwo i wiarołomstwo zakazane przez drugie przykazanie Boże
1. Oglądając filmy relacjonujące na przykład procesy sądowe, często spotykamy się ze sceną, w której świadek przyrzeka mówić „prawdę i tylko prawdę”. Aby podkreślić wagę tej przysięgi, zeznająca osoba kładzie dłoń na Biblii, za którą stoi autorytet samego Boga.
2. Katechizm Kościoła Katolickiego naucza, że osoba, która składa przysięgę wzywając Boga na świadka, odwołuje się do „prawdomówności Bożej jako do rękojmi swojej własnej prawdomówności” (KKK 2150). Zgodnie z Katechizmem „Bóg - jako Stwórca i Pan – jest normą wszelkiej prawdy. Słowo ludzkie jest albo w zgodzie albo w sprzeczności z Bogiem, który jest samą Prawdą. Przysięga, jeżeli jest wiarygodna i prawomocna, ukazuje odniesienie słowa ludzkiego do prawdy Bożej” (KKK 2151). Naukę Jezusa o przysiędze zawiera ewangeliczne Kazanie na Górze. Zbawiciel, zaleca w nim wielką powściągliwość w składaniu uroczystych przyrzeczeń. Według Katechizmu Jezus uczy, że „każda przysięga zawiera odniesienie do Boga i że obecność Boga oraz Jego prawdy powinna być czczona w każdym słowie. Powściągliwość w powoływaniu się na Boga w mowie jest znakiem szacunku dla Jego obecności, zaświadczanej lub podważanej każdym naszym stwierdzeniem” (KKK 2153). Wprawdzie słowa Zbawiciela mogą być rozumiane jako zakaz składania jakichkolwiek przysiąg, to jednak - zgodnie z interpretacją św. Pawła – Kościół przyjmuje, że nie sprzeciwiają się one przysiędze w ogóle, lecz zakazują jej nadużywania. „Przysięga (...) może być składana tylko zgodnie z prawdą, rozwagą i sprawiedliwością” (KKK 2154) i jedynie z ważnego powodu. Przysięgi można odmówić, jeśli domaga się jej nielegalna władza świecka, a także wówczas, gdy żąda się jej w celu przeciwnym godności drugiego człowieka lub jedności Kościoła (por. KKK 2155).
3.
Zdarzają się też niestety sytuacje, kiedy to imię Boże wzywane
jest w celu poświadczenie nieprawdy. Czyn taki zwie się
krzywoprzysięstwem. Krzywoprzysięstwo jest zakazane przez drugie
przykazanie Boże, ponieważ osoba popełniająca ten czyn wzywa
Boga, by był świadkiem kłamstwa, naruszając w ten sposób cześć
należną Bożemu imieniu (por. KKK 2151). Drugie przykazanie Boże
zakazuje również wiarołomstwa, czyli niedotrzymania obietnicy
złożonej pod przysięgą. Katechizm nazywa wiarołomcą osobę,
która składając pod przysięgą obietnicę, już w punkcie nie ma
zamiaru jej dotrzymać lub złożywszy ją, nie dotrzymuje danego
słowa (por. KKK 2152). Z wiarołomstwem mamy więc do czynienia na
przykład w sytuacji zdrady małżeńskiej, złamania przyrzeczeń
kapłańskich lub ślubów zakonnych. „Wiarołomstwo – zgodnie z
Katechizmem - jest poważnym brakiem szacunku względem Pana każdego
słowa” (KKK 2152).
Zadajmy
sobie pytanie: czy nigdy lekkomyślnie nie wzywam imienia Boga
składając jakąś przysięgę lub obietnicę? Czy wywiązuję się
ze złożonych przyrzeczeń? Czy dotrzymuję słowa danego Bogu i
ludziom?